Op zaterdag 31 augustus 2024 vond in Geldermalsen -om precies te zijn ten huize van Sytse en Monique Terpstra- een bijzondere Drascombe-gebeurtenis plaats. Nicholas Grainger, geboren in Engeland maar woonachtig in Autralië, gaf daar voor ons een lezing over zijn boek ‘The Voyage of The Aegre‘.
The Aegre * was een houten ´Shetland Model Boat’, gebouwd in 1966 in Wick (Schotland). De boot was overnaads kopergeklonken met mahonie beplanking. De tuigage bestond uit een simpele ‘standing lug’ met fok.
Het scheepje had een lengte van 21´6¨. Dat is 6,55 meter en dus net iets korter dan een Drascombe Coaster, Longboat, en Cruiser Longboat.
Op 24 juli 1973 vertrokken Nick en zijn toenmalige vrouw Julie (op dat moment respectievelijk 23 en 19 jaar oud) vanuit Scourie (NW-Schotland) met The Aegre voor een reis die uiteindelijk op 5 oktober 1974 zou eindigen op het eilandje Pagpo Pago. En nee, dat is niet een van de ten noordwesten van het Schotse vasteland liggende Hebriden, maar een eiland van de Samoa-groep in de Stille Oceaan, een héél eind verder.
Dat Nick zijn lezing voor ons als ‘Drassies’ kon houden, was in de eerste plaats te danken aan oud-Drascombeschipper Patrick Naber (Lugger Peer den Schuymer). Hij had via Internet het boek gekocht en na lezing was hij daar zo enthousiast over dat hij op 29 december 2023 een mailtje stuurde naar Nick.
De tekst:
Hi Nick,
Just a short message from The Netherlands: bought your book, I am now in the middle of it and absolutely love it. What a true & epic adventure, delightfully written, think a lot about it.
Any chance you will visit The Netherlands to do a presentation…?
Al meteen de volgende dag had Patrick een antwoord van Nick:
A visit to the Netherlands to talk about the story? Well I’d love to of course. It’s not totally out of the question, although a long way from Australia where I live these days. I am hoping to give a presentation at the 2024 Mystic Seaport Wooden Boat Festival in the US in late June, and am thinking of traveling via the UK to visit friends. Well the Netherlands isn’t far from there. If it were possible to find two or three venues where I might speak (yacht clubs, bookshops?) and where I might sell signed copies, then just maybe…
Daar liet Patrick geen gras over groeien want hij nam per email meteen contact met ons op:
Ik heb onlangs het boek The Voyage of The Aegre gekocht en ben nu heerlijk aan het genieten van dit epische verhaal, kan het iedere Dras liefhebber van harte aanbevelen. Zou het niet geweldig zijn om Nick een lezing te laten doen voor de kring? Het zal niet eenvoudig zijn, maar uit onderstaande e-mail wisseling lijkt er i.i.g. een kans te zijn om het mogelijk te maken.
We waren het er binnen het NKDE-bestuur snel over eens: het zou fantastisch zijn als Nick voor ons een lezing zou kunnen geven. De grote vraag was echter: waar?
We konden proberen om iets te regelen met de kantine van de KMJC maar Den Helder ligt niet echt heel erg centraal en we wilden deze gebeurtenis aantrekkelijk maken voor zoveel mogelijk NKDE-donateurs.
Sytse bracht de oplossing door zeer gastvrij zijn schuur/werkplaats/’man cave’/bootstalling beschikbaar te stellen. Die locatie ligt slechts zo’n 30 kilometer van Amersfoort, wat vaak het geografisch middelpunt van Nederland wordt genoemd. Kortom: ideaal voor iedereen.
Sytse’s Coaster Mellon moest dan maar even een nachtje buiten slapen.
Uitgerekend op de dag van de lezing, zaterdagavond 31 augustus, zat het verkeer rond Utrecht hopeloos vast vanwege een afsluiting van de A2. En ook de oostelijke ringweg A10 in Amsterdam was afgesloten. Geen nood, ik had een ‘slimme’ oplossing door vanaf Den Helder een alternatieve route te nemen via de dijk Enkhuizen – Lelystad. En zo kwamen we terecht in een enorme file voor de Houtribsluizen omdat ik over het hoofd had gezien dat in Lelystad de Hiswa te Water werd gehouden. We deden die middag daar op de Markerwaarddijk 40 minuten over 8 kilometer. Maar ach, we konden het zittend af zullen we maar zeggen.
Nadat we uiteindelijk in Geldermalsen waren aangekomen toonden Sytse en Monique zich een voortreffelijke gastheer en -vrouw. Zij verwelkomden ons met hapjes en drankjes. En dat werkt over het algemeen altijd heel erg goed bij Drascombe-schippers en -bemanning.
Al met al kwamen rond de 25 belangstellenden naar de Lingedijk en nadat ook Nick en zijn charmante echtgenote Tomoko waren gearriveerd, nam iedereen plaats. Het duurde toen niet lang of we zaten op het puntje van onze stoel geboeid te luisteren naar het verhaal van Nick.
Want een verhaal vertellen, dat kan hij!
Tomoko kreeg een oer-Hollands Delfts blauw blik stroopwafels.
De ‘veroorzaker’ van deze avond, Patrick Naber, kreeg ook een aquarel.
Nick had een aantal exemplaren van zijn boek meegenomen en uiteraard hebben we er een gekocht.
Ik heb dat (Engelstalige) boek inmiddels met veel plezier gelezen. Het smaakt echt naar méér. En die honger kan gestild worden door de website van Nick te volgen. Daar staat namelijk interessante informatie op, onder meer in de vorm van aanvullende notities (‘Chapter Notes’) bij elk hoofdstuk van het boek. https://nicholasgrainger.com.au/chapter-notes-the-voyage-of-the-aegre/
Ook interessant om te horen: het interview dat de Shetlander journalist/auteur/radiomaker Tom Morton had met Nick. Te beluisteren via https://www.mixcloud.com/tom-morton2/nick-grainger-interview-the-voyage-of-the-aigre-from-the-tall-ships-webcast-lerwick-2023/
Bij Sytse is nog een beperkt aantal exemplaren van het boek verkrijgbaar. De prijs is €.20,- per stuk en dat is m.i. een heel mooi aanbod. Gegadigden kunnen zich melden via een mailtje naar redactie@nkde.nl.
En mocht u zich afvragen of ik na dat verhaal over die tocht naar de prachtige Stille Zuidzee dacht ‘Zo’n tocht wil ik óók maken!’: Welnu, over het antwoord op die vraag hoef ik echt geen seconde na te denken. Het is ‘ABSOLUUT ….. NIET!’
Roel Smidt
* Aegre: een ‘aegre’ (of ‘aegir’) is een getijdeverschijnsel waarbij de het inkomende getij vanuit zee een rivier binnendringt. Daarbij ontstaan één of meerdere golven die zich vanuit zee landinwaarts bewegen. De aegre zorgt er dan voor dat de stroomrichting op de rivier omdraait van ‘stroomafwaarts’ naar ‘stroomopwaarts’. Een aegre kan uit één golf bestaan maar ook uit meerdere achter elkaar.
Het woord aegre is ontleend aan Aegir, een god uit de Noorse mythologie. Aegir was een oceaanreus en god van de zeevaart (en het bier, maar dat terzijde). De vloedgolf die naar hem werd genoemd, zou de Vikingen in staat hebben gesteld om op hun buitenlandse reizen met hun Drakkars tot ver inland de rivieren op te varen om daar ‘proviand in te slaan’ (om het maar eens diplomatiek uit te drukken). Het verschijnsel wordt in het Engels ook aangeduid als een ‘Tidal Bore’. Er is hier een mooi voorbeeld te zien van zo’n vloedgolf. In dit geval op de rivier de Trent in Engeland. En het verschijnsel wordt heel uitgebreid uitgelegd in dit filmpje.
Het woord aegre is ook gerelateerd aan het Nederlandse ‘agger‘. Een agger is in Nederland het getijdeverschijnsel waarbij tijdens laagwater een kortstondige verhoging van het waterpeil optreedt waarna het water weer zakt voordat vervolgens de vloed opkomt. Een agger komt in Nederland voor langs de Hollandse kust en op de rivieren landinwaarts van die kust.
Bij Den Helder doet zich geen agger voor, maar het omgekeerde daarvan. Dat gebeurt bij hoogwater. Nadat het water is gestegen, zakt het waterpeil even waarna het opnieuw stijgt voordat de eb intreedt. Hier spreekt men niet van een agger, maar van een ‘dubbele vloedkop’.