3. Vlugger dan een lugger
We waren terug uit het buitenland, het huis was af, en de kinderen op een leeftijd dat ze blij waren met minder ouderlijke aandacht; tijd voor een hobby. Ik vond het tijd weer te gaan zeilen, ik werd dus herintreder in de watersport. In drie delen leest u mijn ervaringen. In deel 1 vertelde ik over de ideale boot, in deel 2 gaf de Smiscruise naar het Wad me een vraag. Hoe ziet de toekomst van toerzeilen in kleine bootjes eruit? Ik nam me voor er aan bij te dragen. In dit derde en laatste deel leest u waarom mijn Lugger dan toch te koop staat.
Is het tijd voor nieuw natuurlijk varen?
Ik bleef maar rondlopen met de vraag of er een toekomst is voor toerzeilen in kleine bootjes. Waar zaten de hotspots? Ik kende natuurlijk onze Drascombe-zusterclubs in VK en Ierland, nu ontdekte ik ook de site van ‘Natuurlijk Varen’, die het soort zeilen voorstaan dat ik bedoelde. Hun website vermeldt allerlei interessante links naar de europese tegenhangers: voile-aviron, sail & oar, dinghy sailing en alles rond klassieke schepen en scheepsbouw. Dat bood heel wat avondjes internetplezier en enige hoop, maar bij nadere inspectie vroeg ik me af of het niet een bevestiging was van het ‘postkoets-gehalte’. Iedereen hier was boven de 60. Maar misschien keek ik niet goed. Of was dat altijd al zo geweest, en dus geen bedreiging voor ledenaantallen?
Om me heen zag ik dat hardlopen, wandelen, fietsen, openwaterzwemmen en eigenlijk elke andere buitensport die je tijdens Corona kon doen groeiden. Bergwandelen, fietskamperen, survival, winterzwemmen: ook buitenavonturen met weinig comfort en veel natuurbeleving stonden in de belangstelling. Suppen en kajakken leken te profiteren, profiteerde het zeilend ‘natuurlijk varen’ ook mee? Ik wist het niet.
Zijn er nieuwe natuurlijke, avontuurlijke boten?
De lugger zelf is ook 55+ trouwens, het ontwerp is van 1965. Sindsdien zijn er ware revoluties geweest in materialen en beschikbaarheid ervan: epoxy, composiet- en sandwichconstructies, dyneema, carbon. Scheepsontwerpen zijn drastisch veranderd. Nu ben ik de eerste om toe te geven dat schepen er niet mooier op geworden zijn, en misschien ook niet degelijker… maar de zeileigenschappen zijn wel verbeterd. Waar worden moderne materialen en constructietechnieken getoetst op geschiktheid voor ‘natuurlijk varen’?
Eenzelfde vraag betreft het roeien in zeilboten. Roeien zoals in de roeisport, met een rolbankje zodat je je beenspieren kunt inzetten, is veel effectiever dan wanneer je alles uit je romp en armen moet halen. Waar zijn de betere roei-zeilboten? Ik maakte een ontwerp voor een rolbank op de zwaardkast van de lugger, maar ik stelde de uitvoering nog uit.
Deze vragen brachten me online op het spoor van raids, prestatietochten in bootjes die zonder motor moeten worden volbracht. Ik keek de filmpjes van r2ak, Race to Alaska. Dit ademde een heel andere sfeer. Opwindende moderne ontwerpen, veel multihulls, aandrijfmechanismen op spierkracht, lichte boten, en… jonge mensen. Was er een Europese tegenhanger? Zo op een eerste indruk slechts gebaseerd op de websites trekt de Dorestad Raid vooral traditionele schepen, maar de Raid Extreme op de Lauwersmeer, meer experimentele. Zelfbouw lijkt hier de mores, dat was jammer voor mij en mijn twee linkerhanden.
De belofte
Toen vond ik de Liteboat XP. Een moderne roei-zeilboot. Met een goed, modern roeistation met rolbank. Afmetingen vergelijkbaar met de Lugger, ook een zwaardboot met een voorlijk geplaatste mast. Een simpele tuigage. Maar met een totaal ander karakter. Niet de groothartige, vergevingsgezinde no-nonsense aard van de lugger, maar een nerveus raspaardje. Een bootje dat met fluwelen handschoentjes aangepakt moet worden en geen tel alleen gelaten kan worden omdat ze wegschiet bij ieder vlaagje. Waarin je nergens fatsoenlijk kan zitten en zeiknat wordt, als je er al niet helemáal uitspoelt. Maar de Liteboat heeft dan wel weer een droog voorondertje. Hoewel, dat is zo krap dat het moet voelen als een soort lijkkist als je erin ligt.
Het gewicht is minder dan de helft van dat van de ook al lichte lugger. Zo licht dat je er ook roeiend redelijke voortgang mee kunt maken. En zeilend als de brandweer. Vlugger dan de lugger.
Er was wel een dingetje met deze boot. Er zat geen motor in en er kon ook geen motor achter. Dus totáál niet praktisch: ik zette de boot weer uit mijn hoofd. Tot die daar weer opdook en ik opeens een afspraak maakte en een rondje meevoer met de enige Liteboat XP in Nederland, op de Kaag. Daarna keek ik gedurende maanden in verloren momenten het videoverslag van de XP in de R2AK. Langzaam groeide een overtuiging. Als ik mijn vragen over toekomst van het natuurlijk varen serieus nam, moest ik de proef op de som nemen. In deze moderne boot. Ik besloot mezelf in het jaar waarin ik 50 word te trakteren op een veel te jeugdige boot. Ik ben de eerste om toe te geven dat dit een midlifecrisis symptoom is. Hoe dat gaat uitpakken moeten we nog zien. Alleen de voorpret is al leuk.
Koop die lugger
Daarom staat mijn lugger, hoe trouw ook, te koop in Huizen via Michel Maartens. Ik kan hem aan iedereen aanbevelen. Ik ga NKDE verlaten. Aan u allen: dank voor het clubgevoel, de leuke activiteiten en de heerlijke website, keep messing about in small boats en Goede Vaart!
Josien Kapma
Lugger 1856