Een winterse ontdekkingstocht (update)
Nadat begin november een waddentocht sneuvelde wegens stormwindvoorspellingen, leek het laatste weekend nog een mogelijkheid om met Coaster Tyke het wad op te gaan. Een weekend met springtij midden op de dag. Veel beter kun je het niet krijgen!
Nou ja, de oorspronkelijke planning om woensdag met boot en trailer te vertrekken naar het Noordergat in Lauwersoog werd met een dag uitgesteld vanwege werkperikelen. De 35 knopen wind en regen werkten ook niet aansporend. Dan maar donderdag vertrekken. Terwijl Nederland koude winterse dagen meemaakt zit ik kleumend in mijn cuddy te wachten tot de regen stopt en de wind afneemt. De meegebrachte voedselvoorraad wordt nauwelijks aangetast door de nabijheid van restaurant Schierzicht (warme vis en warme kachel!).
Vrijdagmiddag 29 november is het zover. Op tijd de sluis door naar de buitenhaven van Lauwersoog. Het gaat als een zonnetje: bij het aanvaren van de sluis aan de binnenkant gaan de lichten op groen en ga ik als enige de kolk in. Dat zal het weekeinde wel een patroon zijn. Het vaarseizoen is duidelijk op zijn einde, het wordt ook al december. Wie is dan nog zo gek om de zee op te gaan?
De buitenhaven is ook helemaal leeg op een enkele langligger na. Zeilmaat Ben komt zaterdagmorgen aan boord en we vertrekken rond 10.30 uur naar buiten. De wind is inmiddels afgenomen tot windkracht 2 uit het noord westen. Met alle zeilen op, levert de vloedstroom nog de meeste snelheid.
Het masterplan voor vandaag is om te proberen met hoogwater aan het eind van de Schildknopen over steken naar de uitloper van de Brakzandstergat om daarmee het fameuze Brakzand aan de oostkant te passeren. Het valt daar volgens de kaart 220 cm droog, dus met springtij met een rijzing van 280 cm zou het net kunnen. Het is vandaag 1 dag na spring en de Nautin app geeft een verwachtte rijzing van 275 cm. Alle centimeters tellen, goed genoeg voor een serieuze poging. Lui zeilend en genietend van het lege wad komen we rond 1300 uur aan bij het geplande oversteek punt. Het is inmiddels hoogwater geweest als we de plaat op sturen. Al snel zien we dat de Schildknopen geul in werkelijkheid veel verder doorloopt dan de kaart aangeeft. In plaats van de geplande koers noordwest, sturen we nu west om in de Brakzandstergeul te komen. De diepte neemt snel af. Het is ruim een mijl naar de geul ten noorden van het Brakzand. Het duurt eventjes voordat we gerust zijn dat de ontdekkingsreis gaat slagen met voldoende diepte, tot die tijd hielden we rekening om te moeten omkeren en Schiermonnikoog op de traditionele manier te gaan bereiken. De diepte blijft steken op minimaal 70 cm. Prachtig, kan het roer erin blijven. Als we weer dieper water hebben gevonden gaat het anker erin. Tijd voor warme soep! Als we genieten van de mooie omgeving, zien we dat het tijd al flink gaat lopen. We liggen dwars op de geul als speelbal van wind en stroom.
Na een poosje luieren, gaan we ankerop en volgen op de plotter de onbetonde route van het Brakzandstergat naar het westen met als doel om vanavond in de haven van Schiermonnikoog te overnachten. Bij de navigatie helpen de stroomrafels omdat de route op de plotter en de werkelijkheid niet helemaal synchroon lopen. Even niet opletten en we lopen vast op een plaat met hard zand. Nota bene vastlopen met een Drascombe met opgetrokken zwaard!
We komen vrij en komen in de buurt van de vaargeul naar Schiermonnikoog. Het is nog steeds helemaal stil op het water. We maken de keuze voor het afsnijden van de route naar de Grote Siege en heel precies volgen we de plotter en slalommen we tussen de ondieptes door. De peilstok laat ons zien en voelen dat er maar heel weinig water staat boven een keiharde bodem. Maar het gaat precies goed en om 1600 uur lopen we de haven van Schiermonnikoog binnen. De vuurtoren had ons al gewaarschuwd dat de tonnen in Harm’s geultje misschien niet betrouwbaar waren en Michel Maartens had nog opgemerkt dat de haveningang een drempel heeft. Bij het aanvaren van de haveningang zagen we stuurboordzijde haveningang al drooggevallen en bakboordzijde met nog een beetje water. Hup, aanloop en snelheid maken en de schipper als ballast op de voorpunt en zo glijdt Tyke met bemanning over de drempel de haven in.
Het begint al donker te worden. Morgen is het 1 december. Nadat we hebben vastgelegd en geconstateerd dat de walstroom het niet meer doet, komt maat Ben tot de ontdekking dat de nog resterende steigers van de wal zijn losgemaakt in voorbereiding op de winteropslag. We verhalen en vinden in het hoekje bij het havengebouw een ligplaats met trap naar de wal.
Het uitzicht over het wad is grandioos met het licht van de maan glinsterend over de geulen. We blijven zaterdagavond maximale tijd in de horeca van Schiermonnikoog omdat het idee van twee (snurkende) mannen in een koude nacht in een kleine kajuit maar matig trekt. Als we de zondagmorgen wakker worden hebben we toch een verrassend goede nacht gehad. De kajuit is nat van de condens ook al hadden we de kajuitingang open gehouden. We kiezen voor een aangenaam zondagmorgenontbijt in ‘De Graaf” en zo wandelen we in onze 24 uurs outfit daar naar toe en mengen ons in het ontbijtgedoe onder de hotelgasten.
Na een heerlijk ontbijt en inmiddels helemaal opgewarmd, gaan we weer aan boord van de Tyke voor een laatste overtocht dit jaar terug naar Lauwersoog.
Het is heerlijk weer met NW 2-3 Bft en een blauwe lucht, ook al valt er wel ieder uur een regenbui. We nemen de standaardroute over het Brakzand die we rond hoogwater passeren. Er staat minimaal 120 centimeter onder onze kiel (rijzing vandaag 262 centimeter). Nu we tocht aan het ontdekken zijn, wil ik ook wel eens weten waarom aan de zuidkant van de Geul van Brakzand zo’n rare knik naar het westen zit. Bij de BZ13 gaan we daarom koersvast pal naar het zuiden, recht op de rode ton Z16 af. Nergens wordt het ondiep; de minimale meting die we hebben is 170 centimeter dus royaal meer dan in de officiële geul. Begrijpen doe ik de Hydrografische keuze niet, maar volgende keer ga ik de omweg van de betonde route over de Geul van Brakzand niet meer maken.
We zijn op tijd in de haven van Noordergat nadat we wederom de sluis voor ons zelf hadden. Lekker om met een zonnetje op 1 december de boot af te tuigen en op te ruimen. Nu wordt het tijd voor de winterklussen. Maar wat een heerlijk zeilweekend.
Coaster Tyke
Schipper Harm en zeilmaat Ben