Extra berghout klusverhaal

Na een jaar de BaD te hebben bemeesterd waarin ik allerlei interessante verhalen heb mogen lezen en plaatsen wordt het nu eens tijd om zelf een stukje te schrijven. Te beginnen met een klusverhaal. Nu is mijn Cruiser Albatros eigenlijk één groot klusverhaal (een Cruiser Longboat is nu eenmaal niet meer van deze eeuw) maar ik zal me beperken tot een enkele klus.

Waarom een extra berghout? Ik had net de romp zwart geschilderd (ook een hele klus trouwens) en zo’n extra berghout leek mij de ultieme finishing touch voor de Albatros romp. Een extra berghout geeft een Drascombe nog meer uitstraling. Zeker in combinatie met een donkere romp ziet het er dan erg British en authentiek uit. Naast dit esthetische argument is er nog een praktisch argument: De lijst bevindt zich voor een groot deel op het breedste punt van de romp. De lijst geeft dus bescherming tegen opdringerige meerpalen en kademuren.

Materiaal Teak latten ca. 14 m x 4cm x 2cm
Het is het mooist als de lat net zo breed is als het potdeksel. De dikte van de lat moet ongeveer hetzelfde zijn als de overhang van het potdeksel.
Teak proppen 10 mm
Deze kun je zelf boren met een gatenboor maar ze zijn ook te koop.
RVS schroeven ca 100
4 a 4.5 mm bij ca. 16 mm
Lijm (epoxy)
Kit (Sikaflex 261)

Gereedschap Schroef/boormachine
Kopshoutschaaf
Kapzaag
Schuurmachine
Lijmtangen

Skills Optimisme, enig technisch inzicht, beginnersgeluk en ervaring met houtbewerken.
Speciale dank gaat uit naar Peter Kos die af en toe een oogje in het zeil hield en me met goede raad heeft bijgestaan.

Het lassen van de latten Het welhaast onmogelijk om een teak lat van ca. 7 meter uit één stuk te kopen. Dit betekent dat we kortere latten aan elkaar moeten verbinden, lassen dus. Ik kon met één las per zijde volstaan maar het is natuurlijk ook mogelijk om meerdere lassen te maken. Bedenk wel dat de lasverbinding het moeilijkste onderdeel is van deze klus. Maak het dus niet moeilijker dan strikt noodzakelijk: hoe minder lassen hoe beter.

Ik heb een simpele schuine las toegepast. Hoe groter de overlap van beide delen, hoe sterker deze verbinding. Pas wel op dat je nog genoeg lengte overhoudt. Ik had om deze reden slechts 7 cm overlap. Het is goed gegaan maar dit is echt een minimum.

Schuin beide einden af zodat beide latten naadloos op elkaar passen. Dit klinkt makkelijker dan het is. Let vooral goed op dat de ontstane lange lat goed strookt, de las mag geen knik veroorzaken.

Teak laat zich moeilijk lijmen omdat het zo vet is. Voor het lijmen moeten beide delen dan ook goed ontvet worden. Gebruik hiervoor de ergste oplosmiddelen die voorhanden zijn. Ik had nog oplosmiddel van De IJssel staan. Om het lijmoppervlak te vergroten heb ik 5 teak proppen als deuvels in de las gezet. Dit bleek ook wel handig omdat beide delen niet van elkaar kunnen schuiven tijdens het klemmen.

Voor het lijmen heb ik ‘gewone’ West System epoxy gebruikt. Direct na het intrekken / verdampen van de oplosmiddelen heb ik alle lijmvlakken met dunne epoxy ingesmeerd. De eigenlijke lijm was epoxy, verdikt met solid filler en teak schuurstof. Dit moet op pindakaas lijken. Vervolgens de delen ruim insmeren met de verdikte epoxy en op elkaar klemmen met de teak proppen erin.

Montage De gaten in de latten moeten voorgeboord worden. Eerst met een dun boortje met de diameter van de schroef. Daarna met een boor van 10mm voor de afdekkende prop. Vooral dit laatste moet zorgvuldig gebeuren: niet te diep (dan blijft er te weinig vlees over) en niet te ondiep (dan is er geen plek meer voor de afdekkende prop). Als onderlinge afstand tussen de gaten heb ik 14 cm genomen. Minder mag, meer niet. Er komt namelijk een flinke kracht op te staan.

Ook de gaten in de romp moeten voorgeboord worden. Je kunt niet zomaar in het polyester gaan schroeven. Bij het voorboren de binnendiameter van de schroef hanteren. Dit voorboren gebeurt pas als de lat aangebracht wordt.

De lat moet zoveel mogelijk naar onderen op de bovenste gang komen. Maar nog wel op het rechte gedeelte waar de ronding naar de tweede gang nog niet begonnen is. Ik ben in het midden begonnen. Met de lat aan beide einden ondersteund, heb ik met een schroef door de lat heen het eerste gat afgetekend. Dit gat voorboren en dan kan de schroef vastgezet worden. Controleer nu wel even of de lat niet te ver naar voren of achteren is vastgezet…

Werk nu schroef voor schroef verder: afmeten, voorboren en vastschroeven. Soms kost het teveel kracht om de lat in positie te duwen. Verwijder dan tijdelijk enkele schroeven om ze na deze moeilijke schroef weer aan te brengen. Als beide latten aangebracht zijn steken ze hopelijk iets voorbij de boeg en spiegel. Nu kunnen de uiteinden afgetekend worden. Hoe precies is een kwestie van smaak. Kijk hoe dit bij andere boten gedaan is of bekijk de foto’s. Na al dit werk moeten de latten weer worden gedemonteerd. Zaag, schaaf en schuur de uiteinden zoals afgetekend.

Definitief monteren We brengen beide latten weer aan maar nu voegen we kit toe tussen de lat en de romp. Zorg ervoor dat elk schroefgat goed omringd wordt door de kit zodat de romp waterdicht blijft.

Afdoppen De teak proppen kunnen nu geplaatst worden. Als lijm heb ik epoxy gebruikt, vermengd met teak schuursel.

Afwerken Schuren, eerst grof en steeds fijner. Met de schaaf kan er indien gewenst een facetrandje worden aangebracht. Dit alles natuurlijk naar de smaak van de meester.

Jeroen Schimmel
Cruiser Longboat Albatros