Het was ooit eerder gedaan met enkele schepen waardoor de schipper van Longboat Brave het plan opvatte de Kobbeslenk, oost van het dorp Schiermonnikoog, ook eens met zijn eigen schip te bevaren. De Tweede Slenk op Terschelling was al eens tijdens een TWW geslecht waarbij het micro eb- en vloed klimaat achter de drempel een geheel eigen leven bleek te leiden.
Een wervende vooraankondiging met ‘plaats voor maximaal tien schepen’ resulteert uiteindelijk in zes Coasters en de initiatiefnemer, schipper van de zwarte Longboat Brave. Vertrek staat gepland voor zaterdag 6 oktober te 1600 vanuit de buitenhaven Lauwersoog. Waarschijnlijk mede door de optimale weersverwachtingen schutten al vrijdag de Coasters JUNO, Peper en Riddle of the Sands met de laatste 1830 optie door de Robbengatsluis naar zout.
Peper ankert in het kite surf gebied net bb uit, Riddle tuigt verder op in de buitenhaven en JUNO benut de laatste vloed, de laatste afflauwende wind en het laatste licht om het nu toegankelijke Vierhuizergat richting Hornhuizerwad in de oost te verkennen.
Zover komt het helaas niet, als het echt donker en de wind op is wordt JUNO roeiend boven het ondiepste plekje van het Lutjewad geankerd. Daar valt het volgens de Chef der Hydrografie 250 centimeter droog. Het is nu blad stil onder een oorverdovende sterrenhemel, het water trekt een fluoriserende boeggolf over de inmiddels net lopende eb, een zeehond neemt een kijkje, wat wenst een mens nog meer? Radar reflector gezet en wit rondschijnend licht ontstoken, een rustige nacht belooft ons deel te zijn als JUNO zich zachtjes tegen het zeebed vlijt.
Plan aan boord voor zaterdag 6 oktober is anderhalf uur voor HW ankerop te gaan. Oostelijk over het Brakzand, daarbij de uitlopers van het Brakzandergat ten W te houden om zodoende de te ondiepe delen van het beruchte zand te ontwijken. Aldus na een nogal klamme nacht afvaart te 0800, ZO 3, oktober zon, alle lappen omhoog en gereed om de hele vier (4) mijl naar de ingang van de Kobbeslenk op de riem te sturen. Geen sprake van, alles blijkt bevaarbaar met het klaproer er in, ruim tijd voor koffie en ondertussen genietend van die ongeëvenaarde waddenrust.
Te 1000 begint Bruce gaten te graven, net O van de ingang van de slenk. Dit om de situatie te voet te kunnen verkennen maar ook om de uitdiepende trog van komende nacht te kunnen pareren. Nu nog ZZO, maar voor vannacht wordt een N/NO 7/8 met regen gegeven.
Afgezien van het gekwek van werkelijk honderden wadlopers rond LW en af en toe het gebrul van de alom aanwezige waddentaxi pk’s vertoef je hier op zo’n dag voornamelijk in een serene rust. Je waant je aan de rand van de kwelder, tussen berg- en eidereenden en overtrekkende ganzen in het decor van Het Wad – de film.
Er wordt aan boord van JUNO uitgebreid genoten, thee gezet en omelet gebakken waarna uren langs het strand gejut.
Vanuit de invallende duisternis komt de eerste Coaster Riddle of the Sands in het nog amper bevaarbare Brakzandergat onder de Kobbeduinen ten anker. Een uur later, het is inmiddels kil en de mist is op komen zetten, verschijnt het toplicht van Peper. Vlak daarna gevolgd door Longboat Brave die zo hoog mogelijk onder de kwelder ankert. Slechts met de kijker zijn later ook de Coasters Schalk, Ultreia en Belle te onderscheiden. Cruiser Longboat Mallemok moest omkeren na een onfortuinlijke val van de schipper in Jachthaven Noordergat. Inmiddels gaat het naar verluid weer goed met hem.
Ondertussen is het 2100, vijftien minuten voor HW, en JUNO ligt nog steeds vast met haar gapende cuddy naar het nu onprettig uitziende noorden gericht. Tent opzetten om wind en regen vannacht te pareren of zoveel mogelijk ballast overboord in een laatste poging haar steven naar het noorden te wenden? De combinatie van harde wind en tent is me in Schotland niet goed bevallen, dus niet gedraald, 85 kilo van die schuit af! Dat doet meteen wonderen, de druil draait JUNO in een oogwenk in de wind en, alsof er op gewacht werd, arriveert de trog geen vijf minuten later. Met HW net los betekent wat gegolf betreft een rustige nacht, morgen wordt er tien centimeter meer verwacht. Later blijkt in het trog geweld op de rede één slachtoffer aan Neptunus geofferd te hebben.
Zaterdag HW te 0930, ‘hoe eerder we de drempel over kunnen hoe beter’ zijn de marsorders vanaf Longboat Brave. Ultreia roeit als eerste naar binnen, gevolgd door Brave boom/wrikkend. Het lukt alle schepen de drempel te passeren, maar dan… De slenk is soms net wel, soms net niet bezeild. Er wordt onder fok en druil gevaren, geroeid, gewrikt, geboomd, gejaagd, bij deze gelegenheid nog net niet gezwommen. De slenk wordt steeds smaller en ondieper, maar gelukkig staat er nog iet wat stroom mee. Dan plots bakboord uit, een haakse bocht naar stuurboord en daar varen we oog in oog met het baken van de Kobbeduinen. Door mij langjarig slechts vanuit zee gezien en als intrigerende kaap ter navigatie gebruikt. Ze is vrij groot!
We zijn nog niet vastgeknoopt of het water begin hard uit te stromen. Hopelijk is de wallenkant zacht en blijven de schepen enigszins horizontaal de komende vierentwintig uur…
Dan blijken op een zonnige zondag de Kobbeduinen een ware toeristische attractie. Zijn het niet de koeien die vredig grazen en door schrikdraad van de kant worden weggehouden, dan toch de tientallen dagjesmensen die hun ogen uitwrijven als ze veertien masten uit de slenk zien oprijzen. Wij kunnen geen kant meer op en blijven – als in een drukke haven – de obligate vragen vriendelijk beantwoorden. Dan maar naar het dorp voor èchte koffie met ouderwetse appeltaart in hotel Van der Werff, rondje duinen, naar het Noordzeestrand en lunch in een slenk.
Als allen uitgewandeld zijn is het borreltijd aan de boorden van Ultreia. In de avondstond is het goed toeven, we bespreken de tactiek van morgenochtend, de exit. Riddle stelt voor met nachtelijk HW naar de drempel te verhalen, anderen gaan trachten al om te keren om te proberen de naar ZZW krimpende en later aantrekkende wind te pareren tot… een legergroene Mercedes Geländewagen van achter de Kobbeduinen komt aangerold. Twee volslanke kobbebeiers in vol fluoriserend ornaat (pepperspray, handboeien, Walther P99Q) en een bebaarde burger stappen uit, stellen zich netjes voor en vragen of we hydrografische kaarten bezitten. Men reageert op tientallen meldingen dat er veertien zeilboten in de slenk zijn waargenomen! Gelukkig kunnen we ze uit de droom helpen en met de 1812 in de hand aantonen dat we geheel legaal in het nu vrij betreedbare gebied verkeren. Het blijkt dat meerdere Drascombes al eerder een voorkeur voor slenkvaren hadden, maar door het breed omarmde no trace camping principe voor amper overlast zorgden. We nemen afscheid van de collega’s, de burger gaat het betreden uitzoeken en belooft terug rapporteren.
Het wordt kil en het besluit valt morgen- maandagochtend rond negenen of zoveel eerder als de schepen drijven af te varen.
Op de meeste schepen gaat het licht vroeg uit maar tegen tienen, in het aardedonker beweegt JUNO. De papegaaistok is binnen gehaald en met behulp van 11’ essen riemen en meerdere lijnen blijkt het mogelijk het schip 180 graden te draaien en midden in de Kobbeslenk te dokken. Daarbij is het roer uitgenomen en doet het zwaard voorzichtig dienst als spudpaal om de inmiddels ingezette ebstroom te pareren. Prettig, de wind is toch bepaald fris en inderdaad naar ZW gekrompen, we trekken ons terug in de beschutting van de buiskap.
Dan is de nacht lang en zoet en drijft JUNO midden in de slenk maandagochtend als eerste. Halverwind, druil losjes gezet, fok erbij, zwaard omhoog en daar glijdt ze met haar buik door het slik de slenk uit. De slenk loopt grillig, eerst nog even een voor de winds rak maar dan vol er tegen in. Nu is er veel mogelijk met een Dras, maar zonder water kruisen in een tien meter brede slenk is er niet één van. Riemen er bij, dat lukt nog net. Bomen gaat hier beter en de schipper van Peper beheerst die kunst als geen ander.
Alle schepen zijn nu los en naderen nog zeilend of al roeiend, wrikkend, jagend of bomend. Maar de wind staat fris door en ongetraind roeien lukt tot op zeker hoogte. Dan verbreedt de slenk zich en gaan we over op kruisen onder fok en druil. Er staat zo’n twee voet water dus er kan een puntje zwaard gestoken worden. Stuurriem ècht goed vasthouden is het devies, in de verte is op de drempel een brekende zee te zien. De wind komt steeds harder binnen, de lagerwal nadert langzaam maar ziet er onaantrekkelijk wild uit zonder reddingvest en zeiljack aan. Alleen Riddle of the Sands houd stug roeiend met twee slagroeiers aan de palen de oostwal en vordert tegen de nu ZW5 in over de drempel, hulde! Er blijkt op de drempel inderdaad ook maar twee voet te staan, de door de toren gemelde verlaging bedraagt vanochtend dertig centimeter! Het is nog zeker een halve mijl kruisen voor het roer er in kan en de meeste
schepen een zuidelijke koers richting Groninger kust, de Marnewaard aanleggen.
Op JUNO is het dan koffietijd hetgeen onder deze omstandigheden slechts zelfsturend onder fok en druil te realiseren is. De andere schepen zetten het grootzeil bij en verdwijnen richting oostelijke uitloper van het Oort om daar de eb stroom richting Lauwersoog op te pikken. JUNO tracht nog even door te zetten over het Lutjewad om een lunchplek in het Vierhuizergat te veroveren. Met afgaand water en de gemeten verlaging lijkt dat een minder doordacht plan, de steven wordt gewend naar de net ebbende Groningerbalg. Kruisen over de eb geeft mooie slagen, maar (stroom tegen wind) wel een vochtig koers. Jack aan, binnen no time is de havenmonding van Lauwersoog in zicht. Bijliggend onder superrestaurant ‘t Ailand verdagen we snel naar het rode havenlicht, zeilen geborgen, willen en lange landvasten gereed en papegaaistok ingetrokken start de Malta bij de eerste trek.
Het is rustig voor de Robbengatsluis en we schutten rap naar binnen. Onder een beschut oppertje in het Nieuwe Robbengat wordt JUNO haven gereed gemaakt en knopen we rond thee tijd vast in Jachthaven Noordergat.
Een herfsttocht onder zomerse omstandigheden, het voelt alsof je er weken uit bent. Later ontvangen we van SBB het bericht dat de schepen en opvarenden volledig legaal de Kobbeslenk opgevaren zijn!
Michel Maartens
Coaster JUNO