Pompen, of…

Reeds veertien jaar zeil ik met veel plezier in mijn Cruiser Longboat Ichthus. Inmiddels hebben wij samen, al of niet vergezeld door mijn echtgenote, meer dan 150 kleinere en grotere, zoete- en zoute reisjes gemaakt. Deze boot vervult werkelijk al mijn zeilwensen, ook bij ruig weer. Hoewel, ondanks de vele reefmogelijkheden komt er toch wel eens een zeetje over het potdeksel. De multifunctionele puts helpt mij dan het ergste weg te werken, maar echt droog wordt de kuip dan niet. Nadeel van de puts is dat ik er twee handen voor nodig heb. Een kuippomp zou een oplossing zijn….. Wanneer wij niet varen staat Ichthus op de trailer onder de carport. Ondanks minimaal onderhoud mijnerzijds is zij nog steeds in goede staat, gereed om uit te varen. Telkens wanneer ik langs haar loop bekijk ik haar met genoegen, met liefde haast: Mijn boot!

De Chimp-pomp, die in 1977 tijdens de nieuwbouw achterop de zwaardkast is gemonteerd teneinde de vulling van de hut te kunnen lenzen, vertoonde onlangs lekkage aan de rubberen balg. Ik acht het voorstelbaar dat zo‘n balg na 34 jaar een mankement laat zien. Navraag bij Drascombe Nederland leert dat er nog steeds originele onderdelen leverbaar zijn. Tegelijkertijd vraag ik Michel‘s mening over het monteren van een extra lenspomp om overtollig water in de kuip kwijt te kunnen raken. Hij adviseert mij om daarvoor een Titan-Gusherpomp toe te passen. Deze Titan heeft een veel grotere capaciteit dan de standaard Chimp. Michel beweert dat de Titan bij 70 slagen per minuut wel 100 liter water kan verstouwen. Dus, ook maar een Titan bestellen. Twee dagen later kan ik aan de slag.

Eerst maar de Chimp op de zwaardkast repareren. Om er goed bij te kunnen moet de teakhouten plank bovenop de zwaardkast eraf. Dat is in Ichthus‘ geval meteen al een probleem, want ik heb de oorspronkelijke Cruiser-kuip ooit verkleind door het inbouwen van twee brugdekjes, voor en achter in de kuip. Het voorste dekje overkluist de zwaardkast. Na een opening in de teak deeltjes te hebben gemaakt kan ik het achterste deel van de plank op de zwaardkast overdwars doorzagen en naar achteren eraf schuiven. Hierdoor kan ik, na verwijdering van de pomphandle, de boutjes in de kunststof ring die de buitenrand van de balg vasthouden, eenvoudig verwijderen en de oude balg, na losdraaien van de centrale kunststof moer, afnemen. Hierbij blijkt dat de balg, ondanks zijn ouderdom, nog in perfecte staat is, maar dat de centrale moer een breuk vertoont die de lekkage veroorzaakt. Toch maar de nieuwe balg monteren, alsook de meegeleverde nieuwe klepjes en een nieuwe kunststof moer: Simple comme bonjour!

Dit geldt niet voor het opnieuw vastzetten van vier van de acht boutjes met onderliggende moertjes. Met name de boutjes die aan de zijkant, zeg maar op 10 en 8 uur en die op 2 en 4 uur, zitten dicht tegen de binnenkant van het verlengde van de zwaardkast. Een heel gepruts! Uiteindelijk hak ik van buiten af twee gaten in het polyester om de moertjes te kunnen vasthouden en om de boutjes aan te draaien. Na afloop plamuur ik de gaten weer dicht.

Vervolgens de Titan. Het pomphuis heb ik geprojecteerd in de ruimte aan bakboord onder het brugdekje. Montage vanuit de hut tegen het dwarsschot van 10 millimeter multiplex vormt niet echt een probleem. Aan de kuipzijde wordt de geboorde opening keurig afgedekt door een beweegbaar plastic klepje. De zuig- en persleidingen maak ik van pvc afvoerpijpen uit de bouwmarkt. De zuigleiding loopt vanaf de pomp naar bakboords zijde, gaat met een haakse bocht door het polyester achter-dwarsschot van de hut naar achteren over de bodem van het bergvak onder het bakboords zijdoft. Van daaruit gaat hij weer met een haakse bocht naar het midden van de kuipbodem, door de opstaande rand van het bergvak en eindigt ter hoogte van de kielbalk.

Destijds ben ik mijn stuurmans loopbaan als stuurmansleerling begonnen op schepen van de Britse Blue Funnel Line. Aan praktisch zeemanschap werd daar veel aandacht besteed. Dit betrof echt alle ins and outs van het schip, ter voorbereiding van de uiteindelijk beoogde functie van Gezagvoerder Grote Handelsvaart. Een minder prettige taak voor leerlingen was het schoonmaken van de bilges van de laadruimen, ter hoogte van de kimmen, waar het eventuele lekwater zich verzamelt en van waaruit de lensleiding aanzuigt. Extra onprettig was het gegeven dat bootwerkers in alle wereldhavens deze bilges plachten te gebruiken als urinoir, of soms nog erger! Teneinde verstopping van de leidingen te voorkomen, bevond zich aan de zuigopening van de lensleiding een zogenaamde rosebox, een grove zeef, die de meeste troep tegenhield. De directe omgeving van deze roseboxes lagen vaak vol troep. Met het bovenstaande nog in mijn herinnering, heb ik iets dergelijks ook aan het uiteinde van mijn Titan-zuigleiding gemaakt, om verstopping van de pomp tegen te gaan (niet dat ik mij wil gedragen als een bootwerker!). Mijn rosebox bestaat uit een rvs zeefje uit het aanrechtblad van onze voormalige keuken. Past precies! De persleiding loopt vanaf de pomp, onder het brugdekje door, richting hartlijn van de boot en mondt uit bovenin de zwaardkast, door een gat geboord in de zwaardkast afdekplank. Dit verloopt eenvoudig want het brugdekje lig toch nog open in verband met de Chimp.

Vol vertrouwen in mijn schuitje kies ik in het vervolg, ook bij enige wind en zeegang, het ruime sop. Ik ben benieuwd hoe de Titan in voorkomend geval zal ‘Gush‘-en…

Jan Best
De gelukkige schipper van Ichthus