Als bijdrage aan de verhalenreeks gepubliceerd in de Electro-bad en de internetsite van de Drascombe-club wilde ik verslag doen van een vaarvakantie met mijn Drascombe coaster “Vet-Free” (door sommigen onder ons respectloos vertaald met “Vet-vrij”). Ik heb bewust gekozen voor het woord “vaarvakantie” want een echte zeilvakantie is het niet geworden. Het plan om de hierna beschreven tocht te gaan varen is minstens 20 jaar geleden ontstaan, maar er nooit van gekomen. Zo’n 20 jaar geleden studeerde ik in Utrecht en zat derhalve regelmatig op terrasjes aan de Oude Gracht m’n zonden te overpeinzen. Ik zat er vaak en langdurig. De bootjes die daar aan mijn tafeltje voorbij trokken, vervulde mij met verlangen. Naar nog een biertje, maar ook om zelf eens door Utrecht te varen. Daarbij komt ook nog, dat wanneer ik per auto de bruggen over onze grote rivieren passeer, ik het liefst niet zelf achter het stuur zit omdat ik zo ongelooflijk kan genieten van de schoonheid van al dat water. Het plan rijpte om een en ander te combineren en nu was de enige moeilijkheid nog om en weekje vrij te regelen.
Gelukkig begreep een collega dat het tijd was een wens in vervulling te laten gaan en was bereid een week mijn werkzaamheden over te nemen. Dat was een groots gebaar. Helaas heeft daarna niemand meer iets van haar vernomen. Geruchten doen de ronde, dat ze gesignaleerd is in een rusthuis in het Gooi, alwaar ze de toestand in de wereld bespreekt met Maarten Toonder. Maar ik kon in elk geval een weekje weg en deed dat ook.
Zondag 22 augustus werd ik 06.00 u wakker. Overall (nee, die liet ik thuis). Meteen maar opgestaan en zachtjes het pand verlaten (vrouw en zoon vorige dag al gedag gezegd; waren al op de hoogte dat Pa gekke dingen ging doen). Vet-Free lag al klaar voor vertrek (dwz tot aan de boorden gevuld met etenswaar, boeken, waterkaarten, casettebandjes enz.) Als excuus voor alle luxe aan boord heb ik dat mijn vrije tijd beperkt is, dus vaak kan ik niet met vakantie en als ik ga, moet het wel comfortabel zijn. Nou, dat is het. Ik ervaar en bevaar mijn coaster als een soort Rolls-Rolls onder de Drascombes en ik geniet er met volle teugen van. Als ik aan boord stap is zowat het eerste waar ik naar kijk nadat ik de spinnen heb weggehaald, het lampje wat aangeeft of mijn inmiddels bijna 5 jaar oude accu, zich in volgeladen toestand bevind. Sinds dit seizoen ben ik in het bezit van 2 subtiele zonnepaneeltjes, die onopvallend op het dak van mijn kajuitje zijn gemonteerd. Deze zorgen ervoor dat ik altijd met een volle accu vertrek. In het verleden is het voorgekomen dat ik na een nachtje zeilen, waarbij ik navigatieverlichting, af-en-toe een schijnwerper, instrumentenverlichting, dieptemeter/log, leeslampje en radio/cassettespeler bij een sluis aankwam, me meldde per marifoon en vervolgens een heftig krakend geruis als antwoord kreeg. Bij controle van de nog resterende accucapaciteit bleek de accu eigenlijk gewoon leeg te zijn. Deze zondagochtend bleek het controlelampje weer vrolijk groen te schijnen, dus de paneeltjes hadden hun werk weer prima gedaan.
Nu moet ik geloof ik beginnen met de windkracht en richting te noemen, maar er was geen wind, dus dat slaan we over. Het was prachtig, nevel op het water, maar geen wind. Motor gestart en met de motor net iets boven stationair vaar je al gauw zo’n 5 knopen en dat vind ik hard genoeg. Nu heb ik dit seizoen nog een luxe-investering gedaan en da’s een automatische helmstok. Aangezien ik meestal alleen vaar leek me dat erg handig; nou dat is het ook. Zo ook nu weer: varende van Almere naar Muiden kon dit elektrisch alternatief voor het vaak geroemde touwtje mijn scheepje probleemloos op koers houden, zodat ik mijn handen vrij had om een strijktalie op te tuigen. Dat lijkt allemaal heel heftig, maar is het niet. Het enige wat ik dan doe, is dat ik een blokje bevestig aan het boegbeslag (er zitten immers van die mooie gaatjes in). Daar haal ik een stevig, niet rekkend lijntje door, waarna ik een eind vastknoop aan het onderste oog van het voorstag (die dan nog gewoon vastzit met een harpje aan het boegbeslag) en het andere eind van het lijntje loopt via het blok naar een van de kikkers op het kajuitdak waar ik het op beleg. Dan loop ik weer naar voren, maak het harpje waarmee het voorstag aan het boegbeslag zit los zodat de mast overeind blijft door het eerder bevestigde lijntje. Ik kan dan weer in alle rust naar mijn brugdek lopen, het lijntje van de kikker op het kajuitdak losmaken en de mast door het lijntje te laten vieren, gecontroleerd achterover laten komen tot deze in de mik (die op de plaats van de bezaansmast is gezet), rust.. Al met al een kwartiertje werk, maar het kan vast vlugger. Zodoende kwam ik dus redelijk op-orde in Muiden aan, alwaar ik Ome Ko en Graaf Floris eens vanaf de andere kant kon bekijken.
Het schutten in de oude zeesluis verliep voorspoedig en om 09.00 voer ik onder de verkeersbrug door, de Vecht op. Genoemde sluis raakt in verval en gaat binnenkort dicht om te voorkomen dat stenen die uit de sluismuur losgeraakt zijn op passerende schepen vallen. Passage schijnt nu voor eigen risico te zijn. Overigens waren de andere schepen in de sluis een stuk groter en ook hoger dan ik (kruiphoogte bij mij was ong. 1.50m) en derhalve konden die schepen niet onder de meeste bruggen door en moesten op bediening wachten terwijl ik rustig doorpruttelde en de Vecht voor mij alleen had! Wat is die rivier ook mooi! Prachtige plaatsen en plaatsjes als Weesp, Nigtevegt en Vreeland. Bij Nieuwersluis een bruggetje van 1 meter, waar ook ik moest wachten op bediening. Daar leek ook even een eind aan de tocht te komen, want tijdens de passage van de brug stopte het motortje er mee. Eerst een afwijkend geluid, toen minder vaart (meer gas geven hielp niet) en toen: prut-prut-stil. Nou ben ik niet technisch maar wel vergeetachtig, dus eerst maar eens gekeken of er wel genoeg brandstof was. Dat was er. Toen maar eens de schroef onderzocht of er soms een (Gooise) matras in was gekomen. Zag er ook goed uit ( de schroef dus). Toen brak het zweet me uit. De zon was ook gaan schijnen. De deksel van de motor afgehaald (niet dat ik dan begrijp wat ik zie, maar je moet toch wat). Alle slangetjes, pijpjes en draadjes leken vast te zitten, Denkend aan mijn eigen verhitte gemoedstoestand leek een te warm geworden motor een optie. Een vuiltje in de benzine, kon ook nog. Bleek het allemaal niet te zijn. Toen schoot me opeens te binnen dat de lelijke eend die mij jarenlang als vervoermiddel diende, wel eens problemen met de bougie had. Aangezien ik in een doosje een reservebougie en een bougiesleutel aan boord had, heb ik de bougie vervangen en jawel hoor, zo blij als een kind was ik, toen het motortje weer vrolijk ging pruttelen. Kenners vertelden me later dat het ding was “vetgeslagen” Tip voor anderen: Altijd reservebougie + sleutel en zo’n handig klein staalborsteltje meenemen.
Bij Maarssen een brug van 1.50m kon ik dus net onderdoor. Om 17.00 lag ik in de Weertsluis in Utrecht en even daarna voer ik op de Oude Gracht! Wens in vervulling. Daarna nog geschut in de Noordersluizen en de sluis bij Hagestein en om 20.00 aankomst in Culemborg. Met vrienden in Culemborg gegeten en na middernacht weer terug aan boord (was weer reuze gezellig). Had me moeten melden bij de havenmeester, maar die was om 17.00 al naar huis en de volgende morgen kwam hij weer om 09.00 maar toen was ik al lang weer weg dus dat was goedkoop. De volgende dag de Lek stroomopwaarts richting Wijk-bij Duurstede (je kruist dan het Amsterdam-Rijnkanaal) en om 11.00 lag ik in de sluis bij Mourik. Geschut met een andere Coaster (toen die voorbijkwam, werd het even helemaal donker….).
Wat ben ik trouwens blij met die lier middenop het brugdek. Gebruik hem in de sluis als middenbolder en met voldoende stootwilletjes kun je in je eentje rustig zittend schutten. Daarna langs de Westerbouwing (schoolreisjes van vroeger….) en Arnhem de IJssel op, of liever af. Stroom mee en wat voor stroom! Nooit geweten dat de IJssel zo snel stroomt. Was lastig roer geven totdat ik de heldere ingeving kreeg het midzwaard op te halen. Verschil van dag en nacht. Veel rustiger zo. Wat een prachtige rivier! Wel veel beroepsvaart, vrij smal en bochtig. Wordt veel met blauwe borden gewerkt en vooral als twee van die relatief grote en snelvarende schepen elkaar inhalen en er komt er ook nog een tegemoet, is het krap en woelig.
Om 18.30 voor anker in een recreatieplas/aftakking van de IJssel. thv Giesbeek. Rustige nacht na macaroni met ham en kaas en een oorlam (of was het een kudde?) Om 7.00 opgestaan en de IJssel weer op. Langs Bingerden, Doesburg, Dieren en Zutphen. Bij Zutphen de Vispoorthaven ingeschoten omdat er een spoorbrug aankwam met een hoogte van 5.70 m (vast gedeelte) waar ik met mijn gaffel in top niet onderdoor kon. Ik lag nog niet vast of er kwam een stem uit de luidspreker of ik me maar even wilde melden bij de havenmeester om te zeggen wat ik kwam doen. Aangezien ik alleen maar de gaffel wilde laten zakken en niet wist waar de spreker zich bevond, heb ik staande op het kajuitdak als een soort “Tommy Cooper” gebarend naar de top van de gaffel en weer naar beneden aan de wereld in het algemeen en de havenmeester in het bijzonder, aangegeven wat ik ging doen. Antwoord niet afgewacht en weer snel vertrokken.
In Zwolle moest zo’n 30cm marifoonantenne meewerken om onder de brug door te komen, maar met zijn meegaande karakter was dat geen enkel probleem. Vlak voor Kampen in een passantenhaventje thv Wilsum, in een stortbui, aangelegd. Heerlijk rustig, niemand te bekennen. Naast de boot groeide en bloeide Zwanenbloem! Volgende ochtend bar slecht weer. Waarschuwing voor de watersport. Onweersbuien met zware windstoten. Werd afgeraden het water op te gaan. Aangezien ik er al op was, ben ik maar door gegaan. Was lekker rustig (qua scheepvaart). Kon kiezen of via IJsselmeer, Lelystad naar Almere of via de randmeren. Gezien het weer maar voor het laatste gekozen. Om 12.00 bij Roggebotsluis aangekomen. Na mij kwamen nog een stel motorjachten en tenslotte een beroepsvaartuig. Marifoon was handig. Hoorde dat “die jachtjes wel even konden wachten, beroepsvaart gaat voor. Vond ik logisch, dus trok me terug in mijn droge onderkomen (was noodweer buiten). Zag dat alle jachtjes losgooiden in de storm, om daarna te merken dat ze niet geschut werden en weer vast mochten maken.
Al wachtend werd het steeds drukker om me heen en weldra lagen er zo’n 15 à 20 bootjes ongeduldig te wachten en ja hoor, daar kwam een Urker visser aan. Ook die, hoorde ik, zou eerst geschut worden. Nou zat ik wel droog en warm, maar op deze manier kan het wel erg lang gaan duren, dacht ik zo. Dus toen de Urker groen kreeg heb ik de sluismeester maar eens opgeroepen en hem gevraagd of het niet handiger zou zijn als ik met mijn staande masten achter die visserman aan zou varen, omdat anders bij een volgende schutting de brug speciaal voor mij zou moeten draaien. Vond hij eigenlijk ook, dus als ik opschoot mocht ik wel mee naar binnen. Dus ik opgewekt er achter aan, maar de hele vloot wachtende bootjes zag dat en gooide ook meteen alles los en kwam onstuitbaar achter mij aan de sluis binnendringen. Er was geen houden aan. Lichten op rood, deuren die dicht gaan, het maakte niets uit. Nou ja, ik was binnen, maar had wel heel wat losgemaakt….. Om 16.00 bij Harderwijk. Dacht aardig op de hoogte te zijn en nam het aquaduct, maar later bleek dat ik ook rechtdoor onder een nieuwe hoge brug door had gekund. Nou ja, da’s het nadeel van een wat oudere kaart….. Om 18.00 aankomst in JH Strand Horst Super de luxe, aardige havenmeester met dito hond, prachtige douches en …. een Mac Donald naast de jachthaven. Ongezond lekker een milkshake en friet genomen.
Volgende dag (26-08) via Nijkerkersluis, Bunschoten/Spakenburg, Huizen en Naarden om 15.00 weer in Almere (Jachthaven Marina Muiderzand) aangekomen. Al-met-al een tochtje van zo’n 310 KM waarvan ik ongelooflijk genoten heb.
Bert Zwaag