Het onderstaande artikel, gepubliceerd in Berichten #48, januari 2003, het blad van de Wadvaarders, de vereniging voor vrij en verantwoord varen op de wadden deed mij de schrik om het hart slaan. Drascombevarenden zijn de actieve Wadvaarders overigens ongemerkt veel dank verschuldigd daar zij het vaak zijn die op de vergader- en overleg barricaden ook onze droogvalvrijheid op de wadden bevechten (www.wadvaarders.nl).
‘DE BLAUWE BALG EN ARTIKEL 17 door Els Knol en Maarten Snel, deelnemers aan het TOW (Toeristisch Overleg Waddenzee)
‘Jaarlijks bepaalt het ministerie van LNV de gebieden die voor het publiek niet toegankelijk zullen zijn. Naar het betreffende artikel uit de Natuurbeschermingswet heten dit Artikel 17 gebieden. Op de hydrografische kaart van de Waddenzee staan deze gebieden aangegeven met groene hekjes. Daarbij staat vermeld voor welke periode de afsluiting geldt. In totaal beslaat de huidige oppervlakte aan Artikel 17 gebieden zo’n tien procent van de Waddenzee (cijfers LNV). Naar eigen zeggen van LNV zal dit areaal ongeveer gelijk blijven.
‘Criterium voor de aanwijzing van dergelijke gebieden is de bescherming van de natuur. Het gaat dan vooral om de zeehonden in perioden van baren, zogen en verharen en om diverse vogelsoorten in hun broedperiode.
‘Het is gebruikelijk dat LNV-Noord met de sector overlegt over de gebieden voor het komend seizoen. In het najaar doet zij daartoe voorstellen in het TOW. Reacties op de voorstellen worden soms wel, soms niet gehonoreerd. Zo werd in 2002 de doorgang door de Groninger Balg (het Poepegat) met afsluiting bedreigd. De tegenargumenten van een aantal organisaties tegen dit plan werden door LNV gehonoreerd en het afgesloten gebied werd aangepast.
‘Voor het komend jaar stond een verandering in de doorgang van de Blauwe Balg op het programma van LNV-Noord. De verandering hield in dat de doorvaartbeperking het gehele jaar van kracht zou worden. Naar de mening van ons en vele andere organisaties was dat niet te verklaren en uit te leggen vanuit de bescherming van natuurwaarden. Onlangs besloot LNV van een wijziging af te zien; rond de Blauwe Balg blijft in seizoen 2003 alles dus bij het oude.
posthuiswgr.jpg‘LNV heeft op aandrang van Staatsbosbeheer het verboden gebied bij het Posthuiswad niet alleen qua oppervlak uitgebreid, doch ook voor het gehele jaar van toepassing verklaard. Er was geen gehoor voor ons verzoek om het gebied alleen in het vogelseizoen af te sluiten. De vogels aldaar ondervinden overlast door bezoekers vanaf het eiland, niet van droogvallers wordt gezegd. Voor erg ondiepe wadvaarders betekent het wel dat ze nu minder gemakkelijk op het Posthuiswad kunnen liggen.
‘Vrijwel elk jaar worden er enkele nieuwe gebieden, grote of kleine, voor het publiek afgesloten. En andere gebieden vervallen of worden kleiner. Koop daarom elk jaar een nieuwe kaart met de actuele gegevens over de Artikel 17 gebieden.
‘Tenslotte kan het ook gebeuren dat gedurende het seizoen een groep zeldzame vogels gaat broeden op een plaat. Dat gebeurde een paar jaar geleden op het Rif, waar de Noordse Stern een broedplaats had aangelegd. Dan worden tijdens het seizoen bordjes geplaatst ‘Verboden toegang (met de betreffende periode)’. Die gebieden staan dus niet op de kaart; waarschijnlijk wel op de kaart van het volgende jaar.’
Na een nacht werkelijk slecht geslapen te hebben in de vaste overtuiging dat mijn laatste vluchthaven tegen drukte en regelgeving (voor rust, de einder en een mix van natuurlijke dennengeur en zilte zeelucht) nu te grabbel was gegooid vonden we gelukkig de volgende uitleg van een ervaren wadgids, Lammert Kwant, op zijn site (www.wadgids.nl).
‘WADLOPEN: WIJZIGING GESLOTEN GEBIEDEN IN 2003 VOOR SIMONSZAND EN POSTHUISWAD
‘GRONINGEN – Het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV) stelt voor 2003 enkele wijzigingen voor m.b.t. de gesloten gebieden in de Waddenzee, de zogenaamde Artikel 17 gebieden. Het betreft gebieden bij Simonszand en bij Vlieland.
‘De Natuurbeschermingswet geeft LNV de mogelijkheid delen van de Waddenzee af te sluiten, bijvoorbeeld zeehondenrustgebieden, broedgebieden voor vogels en hoogwatervluchtplaatsen voor vogels. Bekende Artikel 17 gebieden zijn Rottumeroog en Rottumerplaat (het hele jaar gesloten) en de Oosterkwelder van Schiermonnikoog (een deel van het jaar gesloten). Ieder najaar maakt LNV-Noord een voorstel voor de gesloten gebieden voor het volgende jaar. Een en ander op basis van recente ervaringen, bijvoorbeeld zeehondenrustgebieden kunnen zich hebben verplaatst.
‘Voor Simonszand wordt een flinke uitbreiding voorzien van het gesloten gebied bij de Eilanderbalg, zie kaart 1. Ook een deel van het Rif wordt gesloten van 15 mei tot 1 september. Ten oosten ervan blijft wel een royale weg vrij voor wadlopers naar Simonszand. Ook de opstapplaats(en) ten oosten van Simonszand vallen niet in het te sluiten gebied.
Kaart 1. Voorgestelde wijziging Artikel 17 gebied
Simonszand in 2003. Bron: LNV-Noord
‘Voor wadlopers die van Vlieland naar Richel of naar Texel willen lopen, zijn enkele wijzigingen voorzien op het Posthuiswad, zie kaart 2. Het wad, grenzend aan de Kroonspolders wordt, zo is de bedoeling, het hele jaar gesloten. Het gaat hier natuurlijk niet om zeehonden, maar om fouragerende vogels. De noordoostpunt van de Vliehors blijft vrij, dit is een goede plek om tochten naar Richel of richting Texel te starten.
Kaart 2. Wijziging Artikel 17 gebied
Posthuiswad in 2003. Bron: LNV-Noord
‘De uiteindelijk vastgestelde wijzigingen zullen worden gepubliceerd op de Hydrografische Kaart 2003.’
Uit de kaart van het Posthuiswad blijkt dat, hoewel het verboden gebied fors is uitgebreid, de harde plaatjes ten oosten van de Dodemansbol waarschijnlijk net nog te gebruiken zijn. Die paaltjes met groene begerenswaardige bordjes (‘Natuurmonument Rottum: VERBODEN TOEGANG’ trof ik ooit ergens op een schoorsteenmantel aan, schande!) gebruik ik dan maar als mooring, dan zijn ze drooggevallen in ieder geval onzichtbaar.
Hoewel de aanwezigheid van Drascombevarenden en overige droogvallers op het Posthuiswad klaarblijkelijk (nog) niet aan de uitbreiding van het Artikel 17 gebied ten grondslag ligt, wil ik me met het oog op de toekomst toch hard maken voor nog meer indianen gedrag, het no trace camping principe, het gebruik van dit unieke stuk wad alsof het ieders eigen voortuin is.
Michel Maartens
Coaster Yraida