Waarde Lezer,
Nu eens géén verhaal over ruige zeiltochten op holle zeeën onder leiding van stoere admiraals of van wad-schranspartijen onder toeziend oog van maître Eugène en nieuwsgierige zeehonden.
Dit is een verhaal over een zeilrace, en wel de Brio zeilmarathon. Brio, heb ik begrepen, staat voor: Brug Is Open en is een race van 60km dwars door de sloten, vaarten en meren van Friesland. Start is op het Sneekermeer en finish op de Zandsloot te Terherne.
Deze race staat uitsluitend open voor open zeilboten en voor de voortstuwing mogen alleen zeilen en spierkracht zonder tussenkomst van mechanische hulpmiddelen worden gebruikt. Roeien en wrikken (dollen!!) mag niet, peddelen, bomen en jagen mag wél. Misschien dat hooikazen (spel ik dit goed?) en zwemmend slepen en duwen óók onder de definitie vallen. Maximaal toegelaten vermogen 4hp (Human Power).
De race wordt georganiseerd door de w.s.v. “Onder Ons”, ook te Terherne.
Ik had in het blad “Zeilen” van deze race gelezen en besloot met mijn houten Lugger “Water Reus” een team samen te stellen. Deze bestond uit mijn buurman Witold, mijn kinderen Jutha en Fjodor en ondergetekende.
De alweer 18e editie vond plaats op zaterdag 21 mei en er was een uitgebreid veld aan schepen. 126 in het totaal. Hieronder een 76tal polyvalken, een 19tal UFO´s en verder de nodige 16m²s, Lelievletten, traditionele Valken, Randmeren etc. De traditie was óók aanwezig middels een Friese schouw mét spriettuig!! Een andere engelse exoot was een Caledonian Yawl.
De onderlinge verschillen worden met een handicap vereffend. Deze handicap bestaat uit het toekennen van een SW-waarde voor elk type schip. Deze is afhankelijk van de waterlijnlengte. De gevaren tijd wordt dan met deze SW-waarde verrekend. Voorbeelden: Javelin SW 98, 16m2 SW 114, Lelievlet SW 154
Gevaren werd er in verschillende klassen: Polyvalken (SW 112)en UFO.s (SW121), met daarnaast nog twee vrije klassen. Met een SW-waarde van 126 waren wij in de langzame (hm,hm) vrije klasse ingedeeld. Prijzen waren er per klasse en natuurlijk óók voor het algemene klassement.
De wedstrijd begon vrijdagavond met een palaver, waarna wij vroeg de kooi opzochten.
De zaterdag brak vroeg aan met een halve bewolking en een ZW wind van zeker kracht 5. Temperatuur rond 12 graden en de dauwpuntstemperatuur er een stuk onder. Luchtdruk zo.n 1013 @ 1014 hPa.
5u all hands, want 7:15u was hét moment. Eten, drinken en tochtenvoer klaarmaken. Naar de boot en klaarmaken voor de afvaart. Overigens startte de vrije klasse A, zijnde de snelste klasse, om 7:00u. De Polyvalken 7:05u en de UFO.s 7:10u.
Onze planning klopte, want wij moesten eerst het laatste bemanningslid oppikken bij “Het Paviljoen”, dat, zelfs na navragen, tóch niet in de buurt van de startlijn bleek te liggen. Maar we hadden de motor ingeleverd op het betreffende schip en de zeilen strak tijdens het startschot. En we voeren óók nog eens in de buurt van de startlijn.
Gelijk bleek dat het dan niet handig is om een onervaren Drasser tijdens windkracht 5, onder vol tuig, tijdens een wedstrijd en laverend op het Sneekermeer uit te leggen hoe de “Water Reus”. gezeild wenst te worden.
Elk wedstrijdschip was herkenbaar aan een vlaggetje met daarop het wedstrijdnummer in het want en een sponsor/herkenningsvaan ergens in de top. Uiteraard was eróók een vloot aan hulpschepen die over het parcours patrouilleerden. Ook zij waren herkenbaar aan de herkenningsvaan. De vaan stond overigens ook borg voor een kostenloze bediening van de bruggen.
Wij volgden de route laverend via het Sneekermeer, bezeild door de Sybesloot en de Goïngarijpsterpoelen naar de Noorder Oudeweg. Hier was het eerste stukje bezeild, waarna we een stukje moesten opkloppen. Laatste stuk tot de Langweerder Wielen was zelfs bezeild met een knikje in de schoten.
Op de Wielen kwam het eerste obstakel in zicht: de (oude?) Trambrug. Deze beweegbare brug zou, was bekend, niet voor ons draaien. Dus mast naar beneden met de geïproviseerde strijkinstallatie. Een stukje peddelen en jagen, mast weer omhoog evenals de zeilen en opkloppend over de rest van de Wielen naar het begin van de Scharsterrijn. Het eerste gedeelte lag in de luwte, dus de peddels ter hand. Daarna was het mooi bezeild met een knikje in de schoot.
De brugwachter van de Scharsterbrug zag ons aankomen en draaide alvast, zodat we de brug en een achtergebleven UFO met een paar peddelslagen achter ons konden laten. Vóór ons lag nu de brug van de A6. Óók een beweegbare brug maar daar besloten wij niet op te wachten. Dus mast tijdens het varen naar beneden en we besloten het grootzeil nìet te strijken, zodat we na brugpassage gelijk dóór konden.
Tactisch gezien natuurlijk een briljante gedachte, strategisch gezien echter een enorme blunder. Want tijdens het hijsen van de mast ving het grootzeil wind en met een luid gekraak eindigde daar onze wedstrijd. Niet dat het geen mooie breuk was, want de week daarop was de mastvoet alweer vastgelijmd….
We lagen inmiddels verwaaid bij een jachthaven aan de “Scharsterrijn” en na een sip telefoontje naar de wedstrijdleiding volgde scheepsberaad. Want we hadden met de transportmiddelen in Terherne natuurlijk een klein logistiek probleem. De bezemboot was een optie maar dan hadden wij de hele route moeten meevaren en waren zeker als laatste aangekomen. Dus toen maar gewoon actie en ben ik gaan te lopen.
Gelukkig was daar toen óók het verhaal van die twee vriendelijke automobilisten die op mijn opgestoken duim reageerden. De eerste zette mij af bij Oudehaske. De tweede, een zéér behulpzame zeesleper kapitein van Wijsmuller, had slechts een boodschap in Joure; hij zette mij af in Terherne…
Auto ophalen, trailer eraan en met de ANWB waterkaart terugnavigeren naar de “Water Reus”. Hier moest deze nog voorzichtig worden afgetuigt en transportklaar worden gemaakt. Het kantelmechanisme bewees goede diensten. En daarna met een omweg naar de auto van Witold weer terug naar Terherne. Daar waren de eerste deelnemers reeds lang op de voorgeschreven wijze gefinished. En kwam het peloton reeds binnen.
Overigens ging de rest van de route over het Tjeukemeer, Follegasloot, Rijnsloot, Woudsloot, Ee, Slotergat, Slotermeer, Ee, Nauwe Wymerts, Wijnsloot, Zouw, Jutrijpervaart, Zoolsloot, Ooster Wymerts óf Zwarte en Witte Brekken, Langweerdervaart, Stobberak, Jurgensloot, Vrije Grassloot, Gudsekop, Goïngarijpsterpoelen, Zoutpoel, Heerenzijl brug en de Terkaplester poelen naar de Oude Zandsloot.
Helaas moesten we vanwege andere verplichtingen de prijsuitreiking laten schieten en waren wij dus vroeg terug in Zeewolde.
De datum voor de race wordt bepaald door een bepaalde formule. Deze kan ik nu even niet reproduceren maar staat op de website van de race. 20 mei 2006 staat echter al in mijn agenda, want ik hoop volgend jaar zeker weer mee te doen.
“Olle” helaas, “Yraida” idem, “Pride of the Fleet” ook.
Maar “City of London”, “Navis”?
Inlichtingen op Brio Zeilrace of op WSV “Onder Ons”
Kees van den Broek
schipper van “Water Reus”